W kierunku lepszej przyszłości w oparciu o dane: najważniejsze wnioski z 8 edycji CGI Central Market Debate

Czy branża energetyczna może wyciągnąć jakieś wnioski z gry opartej na rozszerzonej rzeczywistości, która została stworzona w 19 dni? Czy korzystanie z latających taksówek może być tańsze od posiadania samochodu? Wiele takich pytań, które dają do myślenia, padło podczas dyskusji na temat trendów, technologii i podejść wdrożeniowych na rynku energii.

Dyskusje miały miejsce podczas 8. edycji CGI Central Market Debate, spotkania, w którym wzięło udział ponad 50 ekspertów z branży energetycznej, influencerów oraz kadry kierowniczej z całej Europy. Spotkanie, które odbyło się w Pradze, trwało dwa dni. Poświęcone było dyskusji, nawiązywaniu kontaktów, wymianie wiedzy oraz dzieleniu się nią w ramach tegorocznego tematu: W jaki sposób wymiana danych między biorącymi udział w procesie dystrybucji energii na rynku może mieć wpływ na jego usprawnienie, wzrost oraz rozwój funkcjonalności z korzyścią dla konsumentów?

Podsumowując to wydarzenie, pozwalam sobie na przedstawienie 7 kluczowych wniosków z dyskusji:

1 - Otwartość i dostęp do danych czasu rzeczywistego będą miały zasadnicze znaczenie dla funkcjonowania rynku.

Funkcjonowanie rynku należy postrzegać jako okazję do wzmocnienia pozycji uczestników ekosystemu biznesowego - zarówno w roli konkurencyjnej, jak i niekonkurencyjnej – wprowadzając innowacje mające na celu tworzenie długoterminowej wartości.

Otwartość i dostęp do danych czasu rzeczywistego będą miały kluczowe znaczenie dla umożliwienia takiego systemu. Obecnie ogromne ilości danych są gromadzone za pośrednictwem sieci sensorów, inteligentnych liczników, płatności klientów i zdjęć satelitarnych. Korzyści płynące ze wszystkich tych danych będą nadal stanowić kluczową kwestię dla przedsiębiorstw użyteczności publicznej, które poruszają się w obszarach transformacji energetycznej i wspierają tworzenie nowych modeli biznesowych.

2 - Platformy danych muszą napędzać innowacje

Rola operatorów sieci przesyłowych (OSP), czy operatorów sieci dystrybucyjnych (OSD) zmienia się. Unia Europejska wzywa ich do bycia animatorami rynku, stymulowania innowacji i wspierania tworzenia start-upów, które podważają status quo. Wymaga to opracowania platform danych, które zapewnią graczom rynkowym łatwy dostęp do dużych ilości cennych danych i dadzą im możliwości wprowadzania innowacji w szybkim tempie i na dużą skalę. Obecnie innowacje nie są wprowadzane w odpowiednim tempie, a tradycyjni dostawcy wprowadzają innowacje tylko dla bardzo małego odsetka klientów. Podczas debaty uczestnicy zgodzili się, że rynek z zadowoleniem przyjąłby nowe, przełomowe modele biznesowe oparte w pełni na usługach cyfrowych.

3 - Dostarczanie wysokojakościowych danych i budowanie zaufania jest sprawą najwyższej wagi.

Czerpanie wartości z danych wykracza poza ich gromadzenie i udostępnianie. Tworzenie rzeczywistej wartości polega na ulepszeniu surowych danych poprzez ich agregację z wielu źródeł, selekcjonowanie i zastosowanie algorytmów do analizy informacji i wyciągania wniosków. Kolejnym kluczowym aspektem jest zapewnienie, że nie występują problemy prawne w ich stosowaniu. Dostarczanie danych spełniających standardy zarówno jakości, jak i legalności pomoże zbudować zaufanie do rynku napędzając efekt sieciowy danych.

4 - Wykorzystanie efektu sieciowego danych

Aby zapewnić ekosystemowi jak najlepszą wartość, właściciele danych, a zwłaszcza ci z sektora usług publicznych, którzy chcą zostać dostawcami usług danych dla rynku, muszą zrozumieć efekt sieciowy danych i to, w jaki sposób może on wspierać rozwój nowych usług, wyznaczyć nowe sposoby tworzenia oraz dostarczanie wartości, a także wspierać nowe modele biznesowe i operacyjne. Aby wykorzystać efekt sieciowy danych, operatorzy sieci muszą oprzeć się pokusie próby ustalenia wartości danych z góry, jednocześnie upewniając się, że równoważą koszty i ryzyko związane z dostarczeniem wszystkich posiadanych danych. Jednak niektóre organizacje nie chcą ujawniać swoich danych, ponieważ albo są to podmioty regulowane, albo widzą w posiadanych danych wartość handlową i niechętnie udostępniają je szeroko.

5 - Kontrola własności danych jest kluczem do ich wykorzystania.

Zdolność do jasnego określenia własności danych - na poziomie hurtowym, korporacyjnym i konsumenckim - jest kluczowa dla zwiększenia ich wykorzystania. Ponadto umożliwienie śledzenia własności, tj. powiązanie właściwych danych z właściwym konsumentem, jest podstawą każdej koncepcji danych otwartych. Dla wielu zliberalizowanych rynków energii identyfikacja własności danych stanowi wyzwanie. Jednak operatorzy systemów przesyłowych (OSP), tacy jak Elering w Estonii i Fingrid w Finlandii, już podejmują to wyzwanie poprzez wykorzystanie krajowych systemów tożsamości. Ramy dla zabezpieczenia udostępniania danych konsumenckich zostały już wdrożone w otwartej bankowości, w której konsumenci mogą wybierać, komu chcą udostępniać swoje dane. Sektor użyteczności publicznej w tym przypadku może uczyć się od sektora bankowego bardziej zaawansowanych praktyk.

6 - Wymagane są zarówno odgórne, jak i oddolne inicjatywy.

Nie tak dawno temu źródła wytwarzania energii były podłączone do sieci przesyłowej. Od 6 kwietnia br. dla portugalskiego koncernu energetycznego EDP 79% generowanej energii jest podłączone do ich własnej sieci dystrybucyjnej. Ilustruje to rosnącą potrzebę, aby operatorzy systemów dystrybucyjnych stali się prawdziwymi pośrednikami na rynku, co będzie wymagać połączenia rynku energii i OSD w celu wykorzystania elastyczności i zarządzania transformacją sektora energetycznego. Kluczowa rola OSD w dostosowaniu sektora energetycznego jest osadzona w rosnącym znaczeniu ról lokalnych i decentralizacji systemu energetycznego. Przygotowanie OSD do pełnienia roli pośrednika rynku wymaga również uniwersalnych interfejsów rynkowych i opracowania interfejsów technicznych (API), aby umożliwić dowolnej platformie rynkowej interakcję z OSD w celu udostępniania danych i działań koordynacyjnych na rynku. Jednak niektórzy operatorzy rynku centralnego wskazują, że mnożenie interfejsów API utrudni ich stosowanie przez rosnącą liczbę uczestników rynku.

7 - Rozwój współpracy OSP-OSD w celu zwiększenia elastyczności w systemie energetycznym.

Podczas poprzedniej CGI Central Market Debate OSP i OSD mieli bardzo zróżnicowane opinie, jednak w tegorocznych dyskusjach wyłoniła się zbieżność poglądów na wiele zagadnień problemowych. Ostatni raport ENTSO-E: TSO/DSO report on Active System Management świadczy o postępie współpracy między dwoma graczami rynkowymi w zakresie opracowywania i integracji nowych usług elastyczności w celu zarządzania transformacją energetyczną. Ta wzmocniona współpraca może doprowadzić do rozpowszechnienia platform wspierających bilansowanie, zarządzanie ograniczeniami (ang. Congestion Management) i lokalne wspólnoty energetyczne, oraz do powstania potrzeby stworzenia „platformy platform”.

CGI Central Market Debate to coroczne, interaktywne wydarzenie gromadzące ekspertów i decydentów z branży energetycznej, umożliwiające uczestnikom debatowanie w temacie wizji rozwoju centralnych rynków energii i ich kluczowej roli we wspieraniu konkurencyjnego i zrównoważonego rynku energii.

W 2020 roku, 9-ta edycja odbędzie się w Polsce.